O Warszawskim Forum Oświatowym 1991-2002
Geneza Forum
Forum powstało w 1991 r. Nawiązywało do form i koncepcji dyskutowanych i wypracowanych przez warszawską Oświatę Niezależną w latach 1980-1981. W szczególności do inicjatyw podejmowanych wcześniej przez:
- Pismo dla nauczycieli „Rozmowy”,
- Zespół Oświaty przy Ośrodku Badań Społecznych Regionu Mazowsze,
- Klub Oświaty,
- Ośrodek Twórczego Wychowania
- Zespół nauczycieli i wychowawców związanych z programem „Szkoła jako środowisko wychowawcze”.
Pierwsze spotkania Forum, na które zapraszano imiennie osoby współtworzące warszawską Oświatę Niezależną, były kontynuacją przerwanego dialogu na temat edukacji.
Duży wpływ na omawiane podczas Forum propozycje dotyczące programów kształcenia i wychowanie w szkołach miały doświadczenia I Społecznego Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie.
W późniejszej działalności Forum więcej uwagi poświęcano zagadnieniom warszawskiej oświaty, zawsze jednak w powiązaniu z ogólnymi problemami polskiej edukacji.
Osobą prowadzącą spotkania Forum był najczęściej warszawski kurator oświaty Włodzimierz Paszyński, wcześniej nauczyciel związany z Oświatą Niezależną i podziemnym pismem oświatowym „Tu, Teraz” oraz współorganizator I Społecznego LO.
Okres działalności Forum
Warszawskie Forum Oświatowe rozpoczęło działalność w czerwcu 1991 r.
Okres największej aktywności Forum, to pierwsze pięć lat, do roku 1995 włącznie, kiedy współtworzą je i wspierają kurator oświaty w Warszawie Włodzimierz Paszyński oraz wicekurator Irena Dzierzgowska. Od roku 1996 spotkania Forum odbywają się mniej regularnie.
Od czerwca 1991 r. do lutego 2006 odbyły się 43 spotkania Forum. Częstotliwość spotkań w poszczególnych latach przedstawia poniższe zestawienie:
1991
|
6
|
1996
|
2
|
2001
|
1
|
1992
|
11
|
1997
|
1
|
2002
|
3
|
1993
|
7
|
1998
|
2
|
2003
|
0
|
1994
|
4
|
1999
|
0
|
2004
|
0
|
1995
|
5
|
2000
|
0
|
2005
|
0
|
Miejsca spotkań Forum
Spotkania Forum odbywały się przeważnie w Stołecznym Centrum Edukacji Kulturalnej im. Komisji Edukacji Narodowej, znanej, warszawskiej placówce oświatowej, mieszczącej się na Starym Mieście, przy ul. Jezuickiej 4.
Spotkania Forum mogły się odbywać w SCEK dzięki uprzejmości dyrektora tej placówki Janusza Kłonieckiego oraz wicedyrektora Wojciecha Feliksiaka.
Niektóre, okolicznościowe spotkania Forum odbywały się w innych miejscach.
Dwa spotkania podczas których prezentowano innowacyjne rozwiązania w szkołach średnich odbyły się w liceach ogólnokształcącym:
- w I Społecznym Liceum Ogólnokształcącym przy ul Bednarskiej,
- w XIX Liceum Ogólnokształcącym w Warszawie przy ul Zbaraskiej
Dwa spotkania o charakterze sesji naukowych zorganizowane we współpracy z Instytutem Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego odbyły się:
- Centralnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli
- Pałacu Kazimierzowskim na Uniwersytecie Warszawskim
Cztery spotkania odbyły się na Żoliborzu, w redakcji „Gazety Szkolnej” przy ul Felińskiego 44.
Organizatorzy Forum
Organizatorem Forum było najczęściej Kuratorium Oświaty w Warszawie.
Niektóre spotkania były organizowane przez Kuratorium Oświaty oraz inne instytucje. I tak w organizacji:
- dwóch spotkań poświęconych wychowaniu młodzieży i tolerancji brała udział - Polska Ymca
- spotkania poświęconego prawom człowieka i prawom dziecka - Amnesty International, Grupa 2 Warszawa.
- Spotkania poświęconego dzieciom zdolnym – Specjalistyczna Poradnia Uniwersytet dla Rodziców Uniwersytet – Centrum ds. Dzieci Zdolnych
- Trzech spotkań poświęconych nowatorstwu pedagogicznemu, wychowaniu do demokracji oraz doskonaleniu nauczycieli – Wydział Oświaty Gminy Warszawa – Centrum (z tego dwa we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim)
- Jednego spotkania poświęconego doskonaleniu nauczycieli – Wydział \oświaty Gminy Warszawa – Centrum i Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie
- Dwa spotkania poświęcone wychowawcom klas i zespołom wychowawczym w szkołach – Ośrodek Metod i Szkoleń Psychospołecznych, specjalistyczna placówka doskonalenia nauczycieli oraz Departament Opieki i Profilaktyki Społecznej Ministerstwa Edukacji Narodowej i Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli
Organizatorami czterech spotkań Forum były: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu oraz redakcja „Gazety Szkolnej”.
Organizatorem jednego spotkania Forum była Platforma SdPl -Edukacja XXI wieku
Zasady Forum
W latach 1991-1995 - wypracowane zostały zasady działalności Forum. Najważniejsze z nich zostały określone następująco:
1. Organizatorzy Forum identyfikują się ze społecznym nurtem reform oświatowych
i nawiązują do tradycji oświaty niezależnej.
2. Spotkania Forum mają charakter otwarty - poza nauczycielami mogą brać w nim udział osoby spoza oświaty, także rodzice, młodzież, dziennikarze, osoby zainteresowane danym problemem.
3. Każdy z uczestników Forum wypowiada się we własnym imieniu, niezależnie od instytucji, którą reprezentuje, dotyczy to także kuratorów i wizytatorów biorących udział w spotkaniach.
4. Organizatorzy Forum zapewniają uczestnikom poczucie bezpieczeństwa i warunki do dyskusji opartej na dialogu.
5. Na spotkania mogą być zapraszani imiennie honorowi goście Forum, eksperci specjalizujący się w omawianej dziedzinie, pedagodzy o uznanym dorobku.
6. O spotkaniach Forum informuje się w mediach związanych z oświatą, spotkania Forum odbywają się w dni wolne od pracy (najczęściej w soboty)
7. Tematyka spotkań obejmuje różne dziedziny i różne poziomy problemów oświatowych - od polityki oświatowej państwa do sytuacji ucznia.
8. Forum nie jest związane z żadną partią polityczną i nie jest trybuną polityczną. Szuka rozwiązań problemów oświatowych ponad podziałami politycznymi.
9. Spotkania Forum zazwyczaj planowane i starannie przygotowywane, organizuje się także w odpowiedzi na aktualne wydarzenia społeczne i oświatowe.
10. Formuła spotkań Forum ma charakter edukacyjny: plenarne dyskusje uzupełniane są spotkaniami w grupach problemowych, prezentacjami, kuluarami. Podczas każdego spotkania uczestnicy proponują wnioski. Dokumentuje się i upowszechnia dorobek Forum. W miarę możliwości na każde spotkanie przygotowuje się materiały edukacyjne w formie biuletynu Forum.
Dokumentacja Forum
Podczas spotkań uczestnicy Forum otrzymywali przeważnie materiały edukacyjne związane z tematyką dyskusji. Materiały te miały formę biuletynów (kilkunastu lub kilkudziesięciostronicowych). Zamieszczano w nich informacje i artykuły autorskie.
Do chwili obecnej w ramach Forum przygotowano 28 numerów biuletynów w postaci zszywek lub zeszytów. Egzemplarze tych biuletynów są dzisiaj dostępne w zbiorach Medioteki Edukacyjnej CODN.
Dokumentację czterech spotkań Forum, które zorganizował MENiS we współpracy z „Gazetą Szkolną” stanowiły artykuły w tym czasopiśmie oświatowym.
oprac. Janusz Kostynowicz |